Stalking, czyli uporczywe nękanie, to jedno z najbardziej uciążliwych i poważnych przestępstw w polskim prawie karnym. Ofiary nękania często czują się bezradne, a strach i poczucie zagrożenia utrudniają im podjęcie działań. W tym artykule wyjaśnimy, co grozi za stalking, jak go udokumentować i jakie kroki prawne możesz podjąć, aby skutecznie się obronić, a także, dlaczego wsparcie adwokata w tej sytuacji jest kluczowe.

 

Czym jest stalking? Definicja i najczęstsze formy

 

W polskim prawie karnym stalking definiowany jest jako uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej, które wzbudza u niej uzasadnione poczucie zagrożenia, poniżenia lub istotnie narusza jej prywatność. Zgodnie z art. 190a Kodeksu karnego, nie jest to jednorazowy incydent, ale powtarzalne, natarczywe zachowanie, które wywołuje realny dyskomfort i strach. Działania sprawcy muszą być na tyle intensywne i systematyczne, że wzbudzają u ofiary uzasadnioną obawę – nie tylko subiektywną, ale taką, którą sąd uzna za realną, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy.

Stalking może przybierać różne formy, zarówno w świecie rzeczywistym, jak i wirtualnym. Najczęściej są to:

  • niechciane telefony i wiadomości: ciągłe dzwonienie, wysyłanie SMS-ów, e-maili lub wiadomości w komunikatorach, pomimo wyraźnego sprzeciwu ofiary,
  • śledzenie i obserwowanie: uporczywe pojawianie się w miejscach przebywania ofiary, np. pod jej domem, miejscem pracy czy w jej ulubionych lokalach,
  • cyberstalking: nękanie w internecie, w tym publikowanie kompromitujących treści, podszywanie się pod ofiarę na portalach społecznościowych, czy monitorowanie jej aktywności online,
  • kontakt przez osoby trzecie: przekazywanie wiadomości lub gróźb za pośrednictwem znajomych, członków rodziny lub współpracowników ofiary.

 

Konsekwencje prawne i kary za stalking

 

Co grozi za stalking? Polskie prawo przewiduje surowe konsekwencje dla sprawców. Zgodnie z art. 190a Kodeksu karnego, za przestępstwo uporczywego nękania grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 3.

Warto wiedzieć, że jeśli w wyniku działań stalkera pokrzywdzony targnie się na własne życie, konsekwencje dla sprawcy są jeszcze poważniejsze. W takim przypadku grozi mu kara pozbawienia wolności od 2 do 12 lat. Oprócz odpowiedzialności karnej, ofiara ma również prawo dochodzić zadośćuczynienia na drodze prawa cywilnego i uzyskać finansową rekompensatę za doznane cierpienie psychiczne.

 

Jak udokumentować stalking i złożyć zawiadomienie?

 

Jeśli jesteś ofiarą stalkingu, Twoja aktywna postawa jest kluczowa. Zbieranie dowodów to podstawa do wszczęcia postępowania karnego i pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności.

Oto praktyczne kroki, które powinieneś podjąć:

  1. Dokumentuj każdy incydent: Zapisuj daty, godziny, opisy sytuacji oraz zachowuj wszelkie dowody, takie jak wiadomości tekstowe, e-maile, nagrania rozmów, zrzuty ekranu z portali społecznościowych, czy zdjęcia. Nie kasuj żadnych wiadomości — nawet jeśli wydają się niegroźne, mogą być częścią dowodu na uporczywy charakter nękania.

  2. Zgłoś stalking na Policję lub do Prokuratury: Ściganie tego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego. Im szybciej złożysz oficjalne zawiadomienie, tym szybciej organy ścigania będą mogły podjąć działania. Twój adwokat pomoże Ci w przygotowaniu zawiadomienia w taki sposób, aby zawierało wszystkie kluczowe informacje.

  3. Unikaj kontaktu ze sprawcą: Nie odpowiadaj na wiadomości ani telefony. Staraj się zablokować nękającą osobę, by ograniczyć jej możliwości działania, ale pamiętaj, aby wcześniej zabezpieczyć dowody.

  4. Poinformuj bliskich: Powiadom rodzinę i przyjaciół o sytuacji. Ich wsparcie jest bezcenne, a ich zeznania mogą być dodatkowym dowodem w sprawie.

 

jak udowodnić stalking

 

Rola adwokata w sprawach o stalking

 

W sytuacji uporczywego nękania rola adwokata wykracza poza zwykłe reprezentowanie klienta. Adwokat jest przewodnikiem, który pomoże Ci w:

  • zabezpieczeniu dowodów: wiele dowodów, np. elektronicznych, jest ulotnych. Adwokat doradzi, jak je poprawnie zabezpieczyć, aby mogły stanowić mocny dowód w sądzie,
  • przygotowaniu zawiadomienia o przestępstwie: właściwie sporządzone zawiadomienie to pierwszy krok do skutecznego postępowania,
  • reprezentowaniu Cię w postępowaniu karnym: adwokat będzie Twoim głosem przed prokuratorem i sądem, dbając o Twoje prawa na każdym etapie,
  • złożeniu wniosku o zakaz zbliżania się: w ramach postępowania karnego adwokat może złożyć wniosek, by sąd wydał zakaz zbliżania się sprawcy do ofiary, co jest kluczowe dla odzyskania poczucia bezpieczeństwa.

 

Nie bój się walczyć o swoje bezpieczeństwo!

 

Stalking to poważne przestępstwo, które zasługuje na surową karę. Pamiętaj, że nie jesteś sam, a prawo stoi po Twojej stronie. Masz prawo do ochrony swojej prywatności i bezpieczeństwa.

W Kancelarii Adwokackiej Jakub Wróblewski oferujemy kompleksową pomoc prawną w sprawach o nękanie. Pomożemy Ci przygotować wniosek o ściganie, zadbamy o zebranie i zabezpieczenie dowodów oraz poprowadzimy Cię przez całe postępowanie, aż do uzyskania zakazu zbliżania się do Ciebie przez sprawcę. Jesteśmy tu, by zapewnić Ci profesjonalne wsparcie i pomóc odzyskać spokój i poczucie bezpieczeństwa.

 

Najczęstsze pytania (FAQ)

 

  1. Jaką karę przewiduje polskie prawo za stalking?
    Stalking (uporczywe nękanie lub prześladowanie) jest zagrożony karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat (typ podstawowy), zarówno za stalking tradycyjny, jak i cyberstalking.

  2. Kiedy kara za stalking może być surowsza?
    Jeżeli skutkiem stalkingu jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie (samobójstwo lub próba), sprawca podlega karze od 2 do nawet 15 lat więzienia.

  3. Czy za podszywanie się pod inną osobę (np. w sieci) grozi ta sama kara jak za stalking?
    Tak, wykorzystanie wizerunku lub danych osobowych innej osoby w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej/osobistej także jest zagrożone karą od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności.

  4. Czy sąd może orzec zakaz kontaktowania się ze swoją ofiarą?
    Tak, w ramach środków karnych, sąd może orzec zakaz kontaktowania się, zbliżania lub nakazać sprawcy opuszczenie wspólnego mieszkania z ofiarą.

  5. Czy pokrzywdzony musi sam zgłosić stalking organom ścigania?
    Tak, ściganie stalkingu wymaga złożenia wniosku o ściganie przez pokrzywdzonego – sprawy nie wszczynają się z urzędu.

  6. Jak dokumentować stalking?
    Wskazane jest gromadzenie dowodów: SMS-ów, maili, zdjęć, świadków, nagrań i zapewnienie pełnej dokumentacji nękania (np. zrzuty ekranu, raporty).

Źródła

  1. Kodeks karny – Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, art. 190a (uporczywe nękanie).
    Tekst ustawy – ISAP

  2. Ministerstwo Sprawiedliwości – informacje o przestępstwie stalkingu i ochronie ofiar:
    gov.pl – Ministerstwo Sprawiedliwości

  3. Policja.pl – porady i procedury dotyczące zgłaszania przestępstw oraz ochrony ofiar stalkingu:
    Policja.pl – porady

  4. Rzecznik Praw Obywatelskich – raporty i analizy dotyczące ochrony ofiar stalkingu:
    bip.brpo.gov.pl

  5. Orzecznictwo sądów powszechnych i Sądu Najwyższego – interpretacje art. 190a k.k. (np. sygn. akt II KK 47/16).

  6. Literatura prawnicza:

  • Mozgawa M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Wolters Kluwer.
  • Giezek J., Komentarz do art. 190a Kodeksu karnego, Lex/el.