Każdy, kto choć raz kupił wadliwy sprzęt, odzież czy samochód, musiał zmierzyć się z pytaniem: reklamować z tytułu rękojmi czy gwarancji? Oba pojęcia często są mylone, a ich zasady różnią się znacząco. Dobra znajomość tematu rękojmia a gwarancja pozwala skuteczniej bronić swoich praw jako konsument i uniknąć niepotrzebnych kosztów. W tym artykule wyjaśnię, czym rękojmia różni się od gwarancji, jakie prawa daje kupującemu i co zrobić, gdy sprzedawca odmawia naprawy lub wymiany towaru.

 

Co to jest rękojmia?

 

Rękojmia to podstawowe uprawnienie kupującego wynikające wprost z przepisów Kodeksu cywilnego. Nie jest to dodatkowa „usługa” sprzedawcy ani producenta – działa z mocy prawa. Oznacza to, że jeśli kupisz produkt z wadą fizyczną (np. uszkodzony, niekompletny) lub prawną (np. sprzedawca nie miał prawa go sprzedać), możesz żądać naprawy, wymiany, obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy. Co istotne, sprzedawca odpowiada za wady, które istniały w chwili zakupu, nawet jeśli ujawnią się później. W przypadku rzeczy ruchomych, takich jak sprzęt AGD, ubrania czy elektronika, odpowiedzialność z tytułu rękojmi trwa co do zasady 2 lata od wydania rzeczy. Dla nieruchomości termin ten wynosi 5 lat.

Warto wiedzieć, że rękojmia to bardzo silne narzędzie w rękach konsumenta – w praktyce daje więcej uprawnień niż gwarancja, bo wynika bezpośrednio z prawa, niezależnie od dobrej woli sprzedawcy czy producenta. To oznacza, że sprzedawca nie może zrzec się odpowiedzialności z tytułu rękojmi ani ograniczyć jej w regulaminie sklepu. Rękojmia działa również wtedy, gdy sprzedawca oferuje gwarancję – obie te formy ochrony mogą funkcjonować równolegle. Dodatkowo, jeśli wada zostanie wykryta w ciągu roku od zakupu, prawo domniemywa, że istniała już w chwili sprzedaży. To sprzedawca musi wtedy udowodnić, że wada powstała później – co w praktyce daje konsumentowi jeszcze silniejszą pozycję w sporze.

Sprawdź naszą ofertę: Prawo cywilne w Warszawie

 

Co to jest gwarancja?

 

Gwarancja to z kolei dobrowolne zobowiązanie producenta lub dystrybutora, który dodatkowo zapewnia, że produkt będzie działał prawidłowo przez określony czas. Gwarancja nie wynika z przepisów prawa – jest przyznawana na podstawie oświadczenia gwaranta, np. karty gwarancyjnej. Jej warunki określa sam gwarant – to on decyduje, na jak długo udziela gwarancji i jakie naprawy są objęte ochroną. Gwarancja może być korzystna, bo często obejmuje wady, które nie zawsze da się łatwo udowodnić w ramach rękojmi. Bywa też dłuższa niż rękojmia – producenci sprzętu AGD czy elektroniki dają czasem 3, 5 czy nawet 10 lat gwarancji. Jednak pamiętaj: gwarancja to nie obowiązek sprzedawcy – to jego dodatkowa obietnica. W praktyce karta gwarancyjna powinna jasno określać, na co udzielana jest ochrona, jak długo trwa i jakie czynności obejmuje – najczęściej jest to naprawa lub wymiana wadliwych części. Gwarancja może też określać procedurę zgłoszenia reklamacji i czas, w jakim producent ma obowiązek usunąć usterkę. Warto podkreślić, że gwarancja nie wyłącza ani nie ogranicza rękojmi – możesz wybrać, z którego uprawnienia skorzystasz, w zależności od tego, co jest dla Ciebie wygodniejsze. Co ważne, warunki gwarancji mogą się różnić nawet w przypadku tego samego produktu – dlatego zawsze dobrze jest dokładnie przeczytać kartę gwarancyjną i sprawdzić, jakie prawa faktycznie przysługują w razie problemów.

 

Rękojmia a gwarancja – najważniejsze różnice

 

Choć oba pojęcia często są używane zamiennie, rękojmia a gwarancja mają kilka zasadniczych różnic:

  • rękojmia wynika z ustawy, gwarancja – z dobrowolnego zobowiązania,
  • przy rękojmi sprzedawca odpowiada za każdą wadę istniejącą w momencie zakupu – przy gwarancji decyduje treść karty gwarancyjnej,
  • rękojmia trwa co do zasady 2 lata (lub 5 lat dla nieruchomości), gwarancja – zgodnie z deklaracją gwaranta,
  • przy rękojmi konsument wybiera, czy chce naprawę, wymianę, obniżkę ceny czy zwrot pieniędzy, gwarancja często ogranicza wybór tylko do naprawy,
  • jeśli gwarant odmawia naprawy w ramach gwarancji, nadal możesz skorzystać z rękojmi – obie podstawy działają niezależnie.

 

Kiedy lepiej wybrać rękojmię, a kiedy gwarancję?

 

W praktyce wiele osób zastanawia się: co się bardziej opłaca – rękojmia czy gwarancja? Odpowiedź zależy od konkretnej sytuacji. Jeśli wada jest oczywista i ewidentnie istniała w chwili zakupu – np. od razu po rozpakowaniu sprzętu nie działa – rękojmia będzie prostszym i skuteczniejszym rozwiązaniem. Gwarancja bywa wygodniejsza przy wadach ukrytych, które trudno powiązać z momentem zakupu. Jeśli producent oferuje dłuższy okres ochrony, czasem lepiej skorzystać z gwarancji, zwłaszcza gdy serwis jest szybki i nie wymaga udowadniania winy sprzedawcy.

Dobrą praktyką jest rozważenie kilku aspektów przed wyborem ścieżki reklamacji:

  • jeśli masz dowody, że wada istniała od początku – skorzystaj z rękojmi, bo sprzedawca nie może odmówić odpowiedzialności,
  • jeśli produkt ma długą gwarancję i producent znany jest z rzetelnego serwisu – gwarancja może być wygodniejsza i szybsza,
  • w przypadku sporu z producentem zawsze możesz jednocześnie żądać naprawy z rękojmi – nie musisz ograniczać się do jednej podstawy,
  • czasem sprzedawca próbuje zrzucać odpowiedzialność na gwaranta – pamiętaj, że rękojmia jest Twoim ustawowym prawem i sprzedawca nie może Ci go odebrać ani ograniczyć,
  • warto porównać czas trwania rękojmi i gwarancji – w niektórych branżach, np. AGD, gwarancja bywa dłuższa niż 2 lata.

Dzięki temu masz pewność, że wybierasz najkorzystniejszą drogę i nie tracisz czasu na nieskuteczne próby naprawy.

 

Jak zgłosić reklamację z tytułu rękojmi?

 

Jeśli chcesz skorzystać z rękojmi, pamiętaj, że reklamacja musi być zgłoszona sprzedawcy – nie producentowi. Reklamację najlepiej złożyć na piśmie, opisując wadę, datę zakupu i żądanie (naprawa, wymiana, obniżka ceny lub odstąpienie od umowy). Sprzedawca ma 14 dni na odpowiedź. Jeśli nie odpowie w tym terminie, uznaje się, że reklamacja została uwzględniona. Pamiętaj też o dowodach – zachowaj paragon lub fakturę, zdjęcia wady i korespondencję z sklepem. Dobrą praktyką jest korzystanie z pomocy prawnika, jeśli sprzedawca odmawia uznania reklamacji.

 

Jakie prawa daje gwarancja?

 

Reklamacja z tytułu gwarancji jest zazwyczaj łatwiejsza – wystarczy okazać kartę gwarancyjną i dowód zakupu. Producent lub serwis wskazany w karcie gwarancyjnej ma obowiązek naprawić lub wymienić produkt, jeśli wada mieści się w warunkach gwarancji. Gwarancja bywa wygodna, ale ma też ograniczenia: jeśli producent nie uzna wady lub odmówi naprawy, nie możesz się odwołać. Wtedy pozostaje Ci rękojmia – dlatego zawsze warto pamiętać, że gwarancja nie zamyka drogi do reklamacji na podstawie Kodeksu cywilnego.

 

Rękojmia a gwarancja – co robić w razie sporu?

 

Spory o uznanie reklamacji to niestety codzienność. Jeśli sprzedawca odmawia naprawy lub wymiany mimo ewidentnej wady, nie warto się poddawać. Możesz:

  • ponownie złożyć reklamację z tytułu rękojmi, precyzyjniej opisując problem,
  • skorzystać z pomocy rzecznika praw konsumenta,
  • zgłosić sprawę do Inspekcji Handlowej,
  • skorzystać z pomocy prawnika i wystąpić na drogę sądową.

W Kancelarii Wróblewski pomagamy klientom rozwiązywać spory z nieuczciwymi sprzedawcami i producentami – przygotowujemy pisma, prowadzimy negocjacje i, jeśli trzeba, walczymy o prawa klienta w sądzie.

 

Podsumowanie – rękojmia a gwarancja w praktyce

 

Warto pamiętać, że rękojmia a gwarancja to dwie niezależne drogi dochodzenia swoich praw. Dobra znajomość różnic pozwala wybrać tę, która w danej sytuacji jest dla Ciebie korzystniejsza. Jeśli masz problem z wadliwym towarem, sprzedawca odmawia zwrotu pieniędzy lub gwarant odrzuca naprawę – nie działaj w ciemno. Skontaktuj się z naszą kancelarią, a pomożemy Ci przejść przez cały proces i odzyskać to, co Ci się należy.